ՄԵՂԱՅ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

ԴՌՆԲԱՑԵՔԻ ԱՆԿՐԿՆԵԼԻ ԱՐԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին իր տոնակարգի մեջ մի գեղեցկագույն ծիսական արարողություն ունի՝ ԴՌՆԲԱՑԵՔԸ, որ միշտ կատարվում է Ծաղկազարդի Կիրակիի երեկոյան՝ ժամերգության ավարտին (ծիսակարգը կատարվում է նաև նորակառույց եկեղեցու բացման արարողության ժամանակ): Հոգեզմայլ շարականներով, Սուրբգրային՝ միտքն ու հոգին սթափեցնող տեղիներով զարդարված այս արարողությունը կարծես խորհրդավոր նախամուտք լինի, որ ուղեկցում է դեպի Քրիստոսի չարչարանքների Ավագ շաբաթը: Այն կոչվում է «դռնաբացեք» (թրգմ. դուռ բացելու արարողություն), քանի որ անմիջականորեն կապ ունի դռան հետ. դռնբացեքը որպես կանոն կատարվում է եկեղեցու դռների առաջ, երբեմն նաև եկեղեցու գավթի դռան առաջ (այսօր հաճախ կարելի է տեսնել նաև Խորանի վարագույրի առաջ կատարվող արարողությունը): Այդ դուռը կամ վարագույրը խորհուրդն ունեն Երկնքի արքայության դռների, որոնցից դեպի դուրս ժողովուրդը իր հոգևորականի շուրթերով խնդրում է Աստծուն ներս թողնել դեպի Արքայություն: Դռների կամ վարագույրի հակառակ կողմից մեկ այլ հոգևորական, ասես Աստվածային ձայնը խորհրդանշելով, հարց ու պատասխանի մեջ է մտնում «արտաքին աշխարհում» մնացածների հետ, ինչի արդյունքում ծիսակարգի ժամանակ մեր առջև է կանգնում Ահեղ Դատաստանի այս գեղեցիկ մանրակերտը, որ այժմ ներկայացնում եմ արևելահայերեն փոխադրումով.

Ժամերգության ավարտին զգեստավորված քահանան աղիողորմ ձայնով (քանի որ երկրորդ գալուստի և դատաստանի օրվա խորհուրդն է) սկսում է երգել:
- Բաց մեզ Տէր, բաց մեզ Տէր, բաց մեզ Տէր 

զդուռն ողորմութեան, որ ողբալով կարդամք առ Քեզ:

Եվ քահանաներից մեկը ներսից պատասխանելով ասում է.

- Ո՞վ են սրանք, որ բացեմ, քանի որ այս դուռը Տիրոջինն է, և արդարներն են մտնում սրանով:

Եվ քահանան դրսից պատասխանում է.

-Ոչ միայն արդարն են մտնում, այլ նաև մեղավորները՝ խոստովանությամբ ու ապաշխարությամբ արդարանալով:

ՈՏՆԼՎԱ

ՈՏՆԼՎԱ

Որպես ննջասենյակ ծառայող սրահի պատերը թաց են, խոնավությունն այստեղ պատվավոր քաղաքացի է: Այստեղ արևի ոչ մի ճառագայթ չի այցելում: 

Իսկական Ավագ Չորեքշաբթի... 

Սենյակի սպիտակ դուռը կատվի պես մռռալով բացվում է: Փոթորիկի նման արագ ներս է մտնում սևամորուք վարդապետը:

-Ո՞վ է: 

Ճեմարանականները գլխով ցույց են տալիս իմ մահճակալը: Մոտենում է. կարճ մատներով բռնում է գլուխս:

ԳԵԹՍԵՄԱՆԻԻ ԱԿԱՆԱՏԵՍԸ

Նվիրում եմ եղբորս`

Տ. Մարկոս քահանա Մանգասարյանին

Դուռն ուժգին բախում էին:

- Մարիա՛մ, բացի՛ր. գիտեմ` ներսում են,- բղավում էր տղամարդու խռպոտ ձայնը:

Հովհաննեսը վեր թռավ քնից: Բռունցքներով տրորեց աչքերը` զատորոշելու համար երազի ու իրականության սահմանը: Լսեց մոր անհանգիստ ձայնը: Զգուշավոր քայլերով մոտեցավ տանիքի եզրին և մինչև գոտկատեղը ձգվեց առաջ: Դռան շեմին Վարդապետի աշակերտներից մեկն էր` Սիմոնի որդին, նրա հետ մի քանի զինվորներ` սրերով և մահակներով:

- Ի՞նչ է պատահել, Հուդա՛,- տարակուսած հարցրեց Մարիամը` դուռը բանալով,- ի՞նչ են նշանակում այս զինվորները...

- Եղբայրներն ո՞ւր են,- հարցրեց Հուդան` կարծես չլսելով Մարիամի հարցը. Իսկարիովտացու հայացքը խուսափում էր կնոջ աչքերից:

- Դուրս են եկել մի քանի րոպե առաջ: Դու նրանց հետ չէի՞ր:

- Ո՛չ,- կոպտորեն վրա բերեց Իսկարիովտացին,- Հիսո՞ւսն էլ նրանց հետ է,- շարունակեց նա` փորձելով դռան շեմից ներս խուժել:

ԿՐԱԿ

Ամբոխը` որպես սնդիկի ահռելի զանգված` ծանր ու վտանգավոր, գլորվում էր Երուսաղեմի նեղ ու երկայն փողոցներով: Արևը ծիկրակում էր Գողգոթայի ետևից` բորբ շողարձակումով  լիզելով անցյալով վարակված պատերի հնոտի փոշին: Մարդկային կծիկը սեղմվում էր փողոցի ակցանի մեջ, և հարյուրավոր մարդկանց ոսկորների ճարճատյունը, աղմուկ-աղաղակը, դոփյունն ու ճիչերը արձագանքում էին հինավուրց քաղաքում: Ոտնատակերից փոշին քուլա-քուլա ծառս էր լինում, և կուրացած մարդիկ առաջ էին գլորվում սոսկ հոսանքին տրված: Գլխավերևում փայտյա հսկա խաչեր էին, և դրոշակներ` կարմիր, կանաչ, սև... Ոմանց ձեռքերում լապտերներ էին և սաղմոսարաններ. ոմանց շուրթերին օրհնություններ, ոմանց` հայհոյանք…