ՎԵՐՋԸ...

Երևանում էքստրասենս է դաժանորեն սպանվել, բազմապրոֆիլ «կախարդ», որ բավականին հայտնի էր «Վեցերորդ զգայարան» շոու-կախարդության եթերից:
Հռոմեական իմաստությունն ասում է՝ «Մեռածից հետո կամ լավը, կամ ոչինչ», և ոչինչ չունեմ ասելու սպանվածի անձի հետ կապված. թող Տերն իր բազում ողորմությամբ ների նրա մեղքերը՝ լինեն կամա, թե ակամա...
Բայց... ասեք ինձ խնդրեմ, էքստրասենսամոլ, բախտամոլ մարդիկ, մեկը, որ շատերի ներկան ու ապագան էր տեսնում, լավն ու վատն էր գուշակում, խորհուրդներ էր տալիս, մի՞թե չկարողացավ գոնե 1 ժամ առաջ «տեսնել» ու իմանալ, որ իրեն պիտի խոշտանգեն ու սպանեն: Իհարկե ոչ... Եվ գիտե՞ք ինչու: Որովհետև «խիրոմանտը» (և բոլոր գուշակները, առհասարակ) իր իսկ լարած թակարդի մեջ է ընկնում... Մի առակ հիշեցի.

Պալատական գուշակը գիշերով աստղերին նայելով քայլում և փոսն է ընկնում: Սկսում է օգնության կանչել: Ձայնը լսում և օգնության է հասնում մի հովիվ ու գուշակին դուրս է բերում փոսից:

ՄԱՏՆԵՑԵ՛Ք ԱՅԴՊԻՍԻ ՄԵԿԻՆ ՍԱՏԱՆԱՅԻՆ

Beniamin ընթերցողի կողմից ամիսներ առաջ մեկնության է առաջադրվել իսկապես անորոշ թվացող մի խոսք Սուրբ Պողոս Առաքյալի` Կորնթացիներին ուղղված առաջին նամակից`

«…երբ դուք և իմ հոգին միասին կհավաքվեք մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի զորությամբ հանդերձ, - մատնեցե՛ք այդպիսի մեկին Սատանային՝ նրա մարմնի կորստյան համար, որպեսզի նրա հոգին ապրի մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի օրում» (5:4-5):

Կորնթոսը, որ իրավամբ հին աշխարհի ամենահայտնի հեթանոս-կռապաշտ քաղաքներից էր, անգամ ժամանակի պատմիչների կողմից ներկայացվում է որպես համակ անբարոյականության մարմանացում: Այստեղ քրիստոնեական հավատքի առաջին հիմանադիրը եղավ Պողոս Առաքյալը, ով երկու նամակ (գոյություն ունի նաև երրորդ նամակը, որը Աստվածաշնչյան կանոնի մեջ չի ընդգրկվել) ունի հղած քրիստոնեացող այս համայնքին: Ահա Առաջին նամակից վերոբերյալ տողը առնչվում է քրիստոնյա կորնթացիների մեջից դեռևս արմատախիլ չեղած անբարո մի սովորությանը` արյունապղծությանը, ինչի մասին սուրբ առաքյալն ասում է. «Ներկայումս լսում ենք, թե պոռնկություն կա ձեր մեջ, և այնպիսի պոռնկություն, որ հեթանոսների մեջ իսկ չկա, որպես թե մեկն ապրի իր հոր կնոջ հետ»: Ավելին, մասնավոր մի պարագայում այս երևույթը անգամ գովասանքի է արժանանում (տե՛ս 5:1-2), ինչը չարաչար վշտացնում է առաքյալին: Այս հարցի լուծման համար Պողոս առաքյալը կոչ է անում կորնթացի քրիստոնյաներին հավաքվել Հիսուսի զորությամբ (և ինքն էլ իրենց հոգեպես պիտի միանա) և մատնել արյունապիղծ մեկին սատանային: Տարօրինակ թվացող այս արտահայտությունը Պաղոս Առաքյալը արտահայտում է նաև Տիմոթեոսին ուղղված առաջին նամակում` «…նրանց թվում են Հիմենոսը և Աղեքսանդրոսը, որոնց մատնեցի Սատանային, որպեսզի խրատվեն չհայհոյել» (1:20):

ՔՐԻՍՏՈՆԵՈՒԹՅՈՒՆ և ՍԵՌԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ /շարունակություն/

Խոստումիս համաձայն այսօր ներկայացնում եմ նախորդ գրառման շարունակությունը ազատ թարգմանությամբ։ Ճիշտն ասած, միայն թարգմանելիս նկատեցի, որ այս 2-րդ և 3-րդ կետերը բավական վտանգավոր պիտի լինեն և չպիտի ճիշտ հասկացվեն, եթե դեռևս չեք կարդացել այս թեմայով նախորդ գրառումը, ուստի ընթերցողիս պիտի խնդրեմ մինչև այս շարունակությունը կարդալը անպայման աչքի անցկացնել նաև նախորդ՝ ՔՐԻՍՏՈՆԵՈՒԹՅՈՒՆ և ՍԵՌԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ թեման։ Կանխավ շնորհակալ եմ ընթերցելու և փոխըմբռնման համար։ Վայելեք՝

Երկրորդ՝ շատերին վախեցնում է իրապես քրիստոնեական ողջախոհության սզբունքներին հետևելու միտքը, քանի որ նրանք կարծում են (առանց փորձելու), որ այդ անհնար է։ Սակայն ինչ-որ բան փորձելիս չի կարելի մտածել, թե հնարով է արդյոք այդ կամ ոչ. չէ՞ որ քննական առաջադրանքի վրա մարդը այդ մասին չի խորհում, այլ փորձում է անել այն, ինչի ունակ է։ Անգամ ամենաանկատար պատասխանը գնահատվում է, սակայն, եթե մարդն ընդհանրապես չպատասխանի հարցին, ոչ մի գնահատականի էլ չի արժանանա։ Այսպես է ոչ միայն քննությունների ժամանակ, այլ նաև՝ պատերազմի կամ լեռնագանացության, կամ էլ երբ նոր են սովորում չմշկավարել, լողալ կամ հեծանիվ վարել։ Սառչած մատներով օձիքի կոճակը կոճկելիս անգամ մարդը հաճախ անում է մի բան, ինչը անհնար էր թվում մինչ այդ փորձելը. զարմանալի է, թե ինչերի ենք մենք ունակ, երբ մեզ այդ ստիպում է անհրաժեշտությունը։

ԴԻՎԱՅԻՆ ՄԱՐՏԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Երկար ժամանակ է, ինչ համացանցում անընդհատ շրջանառվում է Ալան Դալես անունով ամերիկյան մի պաշտոնյայի այսպես կոչված «Ժողովուրդների կործանման մեծագույն ողբերգության ծրագիրը» (1945թ.), որը սակայն, ոմանց կողմից որակվեց որպես կեղծագիր: Անկեղծ ասած, ինքս հիմնավորումներ չունեմ այդ գրվածքի կեղծ կամ ճշմարտացի լինելը փաստելու համար, սակայն ձեռքիս տակ հայտնված մի գիրք (որի մասին նախկինում էլ խոսել եմ)` Քլայվ Լյուիսի 1941թ. հեղինակած «Բանսարկվի Նամակները» (թարգմանությունն իմն է) և հատկապես դրա 20-րդ նամակը, ինձ ակամայից հիշեցրեցին Դալեսի «կեղծագիրը»։ Ստեղծագործության սյուժեի հիմքում Բանսարկու անունով (անգլերենում` Screwtape) տարեց և փորձառու մի չարքի խորհուրդներն ու գործնական առաջարկներն են` ուղղված իր զարմիկին` երիտասարդ ու անփորձ դև Ճիվաղիկին (անգլերեն` Wormood): Ողջ խորհրդատվության ուղղվածությունը մեկն է` ենթարկյալ մարդուն տանել դեպի կորուստ և թշվառություն` հեռացնելով նրան Կյանքի Աղբյուր Քրիստոսից, Ում սուրբ անունը բարձրաձայնելուց սարսափելով` դևերը հաճախ օգտագործում են Թշնամի անվանումը:
Ահա այսպիսի դիվային մի խորհրդատվություն 20-րդ նամակում տեսանելիորեն զուգադիպում է «Ժողովուրդների կործանման մեծագույն ողբերգության ծրագիրի» հետ։ Անկախ այն բանից՝ կեղծ է այս վերջինը, թե ոչ, դրանից սատանայական ծրագիրը, որ մարդկանց միջոցով է կյանքի կոչվում, այնուամենայնիվ, հօդս չի ցնդում. այն կա և գործում է, ռեալ է ու զգալի մեր կյանքում, իսկ մենք շատ հաճախ այդ մասին չենք էլ ուզում մտածել... Այժմ՝ հատվածներ 20-րդ նամակից ազատ թարգմանությամբ։

Իմ թանկագի՛ն Ճիվաղիկ,

Մեծագույն տհաճությամբ արձանագրում եմ, որ Թշնամին ըստ ամենայնի վերջ է տվել ենթակայի ողջախոհությանն ուղղված քո ուղղակի հարձակումներին:
Դու պետք է նախատեսեիր այս և հնարավորինս շուտ կասեցնեիր։ Հիմա ենթական մի վտանգավոր ճշմարտություն է բացահայտել. նա այլևս գիտի, որ նմանօրինակ հարձակումները հավերժական չեն: Ահա այս պատճառով դու այլևս չես կարող օգտագործել մեր ամենալավ և ամենից փորձված զենքը` տգետ մարդկանց այն համոզումը, թե մեզանից ազատվելն անհնար է: Հուսամ, դու գոնե փորձել ես ենթակային համոզել որ, ողջախոհությունը վնասակար է առողջության համար:

ԳՈՂԱՑՎԱԾ ԱՂՈԹՔ

Վերջերս նամակագրական ժանրի գեղարվեստական մի շատ հետաքրիր գործ ընթերցեցի` "The Screwtape Letters", հեղինակված 20-րդ դարի հայտնի կրոնափիլիսոփներից մեկի` S.C. Lewis-ի կողմից (ռուսերենով այն թարգմանված է Клайив Льюис, "Письма Баламута"): Հետաքրքրականն այն էր, որ այս ստեղծագործության 31 նամակների մեջ, որը ես թարգմանել եմ որպես «Բանսարկվի նամակները», ես գտա ինձ, իմ հասարակությունն ու միջավայրը, իրենց ապրումներով ինձ հետ կիսված շատուշատ մարդկանց, այդ իսկ պատճառով ցանկացա կիսվել նաև ընթերցողիս հետ: Ստեղծագործության սյուժեի հիմքում Բանսարկու անունով (անգլերենում` Screwtape, ռուսերենում` Баламут) տարեց և փորձառու մի չարքի խորհուրդներն ու գործնական առաջարկներն են` ուղղված իր զարմիկին` երիտասարդ ու անփորձ դև Ճիվաղիկին (անգլերեն` Wormood, ռուսերեն` Гнусик): Ողջ խորհրդատվության ուղղվածությունը մեկն է` ենթարկյալ մարդուն տանել դեպի կորուստ և թշվառություն` հեռացնելով նրան Կյանքի Աղբյուր Քրիստոսից, Ում սուրբ անունը բարձրաձայնելուց սարսափելով` դևերը հաճախ օգտագործում են Թշնամի անվանումը: Այժմ առաջարկում եմ  ընթերցել հատվածներ այս նամակագրության 4-րդ նամակից ազատ թարգմանությամբ և վերջում անկեղծ լինել, թե որքանով էր նկարագրվածը ցավալիորեն իրական մեր կյանքում:

Ճիվաղի՛կ, թանկագինս,

Քո նախկին նամակում առկա սիրողական բնույթի գաղափարները ինձ հիշեցրեցին, որ ժամանակն է քեզ հետ խոսելու այնպիսի տհաճ թեմայի շուրջ, ինչպիսն աղոթքն է։

...Լավագույն տարբերակը, որքանով որ այդ հնարավոր է, ենթակային առհասարակ աղոթքներից հեռու պահելն է։ Երբ ենթական հասուն մարդ է, ով ոչ վաղ անցյալում է վերադարձել Թշնամու ճամբար, այդ անելը շատ հեշտ է. բավական է հիշեցնել նրան (կամ ներշնչել, թե իբր ինքը հիշում է) մանկության թութակային աղոթքները։