ՀԻՆԳ ԸՆԿԵՐ

- Մե՛կ, երկո՛ւ, երե՛ք, չո՛րս,- հաշիվը տալով՝ ուսերին առան պատգարակը։

Առջևից քայլում էին երկու երիտասարդները, հետևի երկուսը Ղևին ու բժիշկն էին։

Կափառնաումի չոր ու անջրդի փողոցներում, որտեղ միշտ կարելի է ականատես լինել ավազի խորշակապարին, միտքդ անընդհատ նույն բառն է կրկնում՝  ստվեր, ստվեր, ստվեր ... Ո՛չ ծառ, ո՛չ թուփ, ոչ մի բարձրաշեն հյուղակ. ոչ մի ստվեր... 

Հակառակ արևի տապին, չորսը՝ պատգարակն ուսերին, անհամաչափ քայլքով շտապում են դեպի մոտակա թաղամասը՝ մերթընդմերթ սրբելով արևից սևացող ճակատները։ Ամենից տառապալիցը հինգերերդի վիճակն է, նրա, որ պատգարակի մեջ է. թեև առանձնահատուկ ջանքեր չի գործադրում, պառկած է, սակայն անդմալույծի անկարողությունն ասես պարանոցից կախված հավելյալ ծանրություն լինի։ Տպավորություն է, թե գլուխը մարմնից անջատվել է, անզոր տարուբերվում է քայլերթին համընթաց, և անդամալույծն ինքն իրեն մահճի մի մաս է կարծում... Մի  քանի տասնամյակ է, ինչ միայն մտովի է պատկերացնում իր ինքնուրույն տեղաշարժը։ Ահա, արթնացավ աքլորականչից առաջ, ձեռքերը գլխից վեր երկարելով քարկապեց մատներն ու օձի նման գալարվեց հարդի ցողունների մեջ, ապա ոտքերի ծայրի վրա բարձրանալով  իսկույն բացեց առավոտյան պաղը պարսպած երդիկի մուտքը, ներծծեց թարմ օդն ու մթնշաղը ճեղքելով վազեց դեպի աղբյուրը՝ իր չարաճիճիությամբ արթնացնելով հարևանների շներին։ Զուլալ ջրին զարկվելիս ձեռքերը թարմացնող ճողփյունով վերարթնություն բերեցին զգայարաններին... բայց իրականությունը մահճի մեջ է՝ անօգնական, անդմալույծ։ Հիմա արևի ճառագայթների ուղիղ նետահարման տակ, բերանը կիսաբաց, անհնազանդ գլուխն է տարուբերում՝ փորձելով օդից խոնավություն քամել պապակած կոկորդի համար։

Պատգարակակիրները ասես չեն էլ նկատում, որ իրենց ձեռքերի մեջ կիսամեռ մեկն է. հույսով լեցուն հայացքները հառած առաջ շտապում են, շատ են շտապում, հնարավորինս շրջանցելով փորձության պես ճանապարհին հայտնվող ժայռաքարերն ու մացառները։

- Ասում եմ ձեզ,- հիացած պատմում էր բժիշկը,- գրեթե հասել էինք դարպասների մոտ։ Դե... թաղում էր, թափոր, ինչպես միշտ լաց ու կական։ Մայրն իսկապես շատ էր տանջվում. միակ զավակն էր։ Մի քանի ամիս կռիվ տվեցի համառ հիվանդության դեմ, բայց անիծյալ մահը ինձանից զորեղ դուրս եկավ։ Երբ Տերը կնոջը տեսավ, խղճաց նրան և ասաց. «Մի՛ լար»։ Մոտենալով դագաղին դիպավ։ Դագաղը տանողները կանգ առան։ Եվ նա ասաց.

 -Քե՛զ եմ ասում, ո՛վ պատանի, վե՛ր կաց։

 Մեռելը վեր կացավ, նստեց և սկսեց խոսել։ Եվ Հիսուս նրան մորը տվեց[1]։ Մարդիկ  ափիբերան մնացին. վախը, հիացմունքը, հրաշքի և իրականության բախումը, այս բոլորը խառնվել էին իրար...

- Քո բժշկությունն ու դարմանները միշտ էլ անօգուտ են եղել, բժի՛շկ,- Ղուկասի խոսքը կտրեց անդամալույծը.- հաշիվս էլ եմ կորցրել, թե քանի՜ տարի է, որ պառապանքներիս գումարել ես քո այդ անօգուտ, անհասկանալի ու զզվելի դարմանները։ Ի՞նչ օգուտ։

ՊԱՀԱՊԱՆ ՀՐԵՇՏԱԿՆԵՐ (ԷԼՅԱՅԻ ՎԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, մաս 5)

Մի երեխա բերեցին հիվանդանոց: Թթենուց վայր էր ընկել և սահմանափակվել ոտքի սրունքի կոտրվածքով և քերծվածքներով: Երբ վիճակը փոքր-ինչ կայունացավ, գնացինք տեսության: Բավական բարձր տեղից էր վայր ընկել, և բոլորը զարմացել էին, որ երեխան խուսափել էր լուրջ կոտրվածքներից: Երբ հարցրեցինք, թե ինչպես է փոքրիկ հերոսը, նա ժպտաց և վստահորեն ասաց, որ լավ է և որ իրեն «բոյով տղերքը» բռնեցին ու չթողեցին ընկնել գլխի վրա: Բայց, բացի իրեն հասակակից ընկերոջից, որ յոթ տարեկան էր, ոչ ոք չի եղել այնտեղ՞ իսկ հարազատներն աղմուկ լսելով օգնության են հասել ընկնելուց հետո: Անգամ ըներոջն են հարցրել, թե ովքեր են եղել այդ տղաները, որպեսզի գտնեն և շնորհակալություն հայտնեն, բայց երեխան ասել է, որ ոչ մեկի չի տեսել: Սա հրաշք է: Մարդիկ տարբեր կերպ կարող են մեկնաբանել տեղի ունեցածը, քանի որ հաճախ գտնում են, որ երեխաները մեծ երևակայություն ունեն և կարող են հորինել շատ բան: Գուցե որոշ դեպքերում այդպես է, բայց վստահ եմ, որ մանուկների շուրթերով հնչած խոսքերը ամենաանկեղծն են լինում: Նրանք ամենահիանալի մարդուկներն են, ովքեր դեռ կեղտոտված չեն մեծերի աշխարհի խավարի փոշուց: Շատերս այդ օրը վստահ ասացինք, որ դա հրաշք է, և որ այդ «բոյով տղերքը» եղել են նրա պահապան ու լուսավոր հրեշտակները, ում Տերն ուղարկեց վտանգի պահին, որ ևս մեկ անգամ լինի վկայություն` երկնային արքայության ու հրաշքի գոյության:

«Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, եթե չդառնաք ու չլինեք մանուկների պես, երկնքի արքայությունը չեք մտնի:

Զգո՛յշ եղէք, որ այս փոքրիկներից մէկին չարհամարհէք. ասում եմ ձեզ, որ երկնքում նրանց հրեշտակները մշտապէս տեսնում են երեսն իմ Հօր, որ երկնքում է»

(Մատթ. 18:3, 10):

շարունակություն

ՏԻՐԱՄՈՐ ԲԱՐԵԽՈՍՈՒԹՅԱՆ ՈՒԺԸ (ԷԼՅԱՅԻ ՎԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, մաս 4)

Ես չեմ մոռանա մի երիտասարդ տղայի, ով ավտովթարի հետևանքով ստացել էր բազմաթիվ վնասվածքներ, այդ թվում`գանգոսկրի ներհրված կոտրվածք և ընկել էր կոմայի մեջ: Ես չեմ մոռանա նրա հյուծված դեմքը, անշարժացած մարմինը, որը ապակուց այն կողմ անգամ` փոխանցում էր սառնության շունչը: Լավ եմ հիշում հարազատներին, մորը, ով տղայի գլխի մոտ դրել էր Քրիստոսի և Սուրբ Տիրամոր սրբապատկերը, որ նրան նվիրել էր Տեր Հայրը. մայրն էր խնդրել գալ և աղոթել որդու բժշկության համար։ Մոր աչքերն այնքան պարզ էին արտահատյում հավատի հուրը, որ մեզ նույնպես այն փոխանցվում էր: Նա միակն էր, որ հավատում էր, որ Աստվածածնի բարեխոսությունը կօգնի որդուն և համոզված էր, որ քահանայի աղոթքն անպատասխան չի մնա: Հետագայում իմացա, որ մոր սիրաբոց աղոթքները կյանքի են կոչել որդուն: Տղան, մոտ երկու շաբաթ անց, բացել էր աչքերը: Մոր անխախտ հավատը հրաշք էր արարել: Երկարատև բուժման և վիրահատությունների շնորհիվ սկսել էր վիճակը կայունանալ, վերականգնվել էր խոսքը, շարժումը: Դժվարությամբ պատմել էր, որ տեսիլք է ունեցել և նրան հրեշտակ է հայտնվել, ով ոսկեփայլ նախշերով թիկնոց է կրել, որից լույս է առկայծել: Նա մոտեցել է, շոյել իր գլխի այն հատվածը, որը վնասված է եղել և ժպտալով ասել, որ դեռ ապրելու է: Դրանից հետո երիտասարդը բացել է աչքերը:

Աստվածապաշտ անձը երկմտելու ու լավատեսությունը կորցնելու իրավունք չունի: Բժշկական անձնակազմը ցնցված է եղել այդ դեպքից: Այն վկայել է ամենակալ Տիրոջ գթասրտության, անծայր սիրո մասին: Աստվածածնի բարեխոսության ուժը ծնեց մի նոր հրաշք: 

Դու լուսեղէն տաճար ես, ոսկիապատ խորան ես, 

Դու մարգարիտ, անգին ես, Աստուածածի´ն, մեղա՛յ քեզ:

(մեղեդի Սուրբ Աստվածածնի)

շարունակություն

ԲԺԻՇԿ, ՈՎ ՍԻՐԵԼ ԳԻՏԻ (ԷԼՅԱՅԻ ՎԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, մաս 3)

Մեր շրջապատում կան բժիշկներ, ովքեր, իրապես քրիստոնյա լինելով, խաղաղության սերմեր են ցանում իրենց հիվանդների հոգևոր դաշտի մեջ: Նրանք օգնում են պայքարել այն ժամանակ, երբ հաղթելը անչափ բարդ է լինում: Նրանք հավատ են ներշնչում, որ վաղվա օրը գալու է: Ես հնարավորություն ունեցա ծանոթանալ մի այդպիսի բժշկի հետ, որից անսահման ջերմություն էր հորդում: Նա շատ բարի, բանիմաց, անշահախնդիր, ալեհեր տղամարդ էր, ում սիրում էին բոլորը: Արտաքուստ վանող դիմագծեր ուներ, բայց նրա օրինակը հերթական անգամ ապացույց եղավ, որ հոգեկան գեղեցկությունն իր փայլը փոխանցում է մարմնին: Մեր փորձնական դասերը տևեցին հինգ ամիս, որի ընթացում շատ բան սովորեցինք բժշկից:

Մի կին էր բուժվում նրա մոտ. կրծքագեղձի քաղցկեղ էին հայտնաբերել` տալով մի քանի ամսվա կյանք: Քաղցկեղը ամենադաժան, ամենատարածված, մարդկային կյանքեր չխնայող հիվանդությունն է, որը սեռ և տարիք չի ճանաչում, բայց դա չի նշանակում, որ այս ախտորոշումը միայն մահացու ելք է ունենում: Բազմաթիվ դեպքեր կան, երբ մարդիկ բուժվում են, շարունակում ապրել` քայլելով դեպի լույս տանող արահետով: Այս կինը, կռահելով ապտորոշման ծանրություբը, շատուշատ քաղցկեղակիրների պես ուժասպառ ու հուսահատ էր եղել: Բայց նրան կյանքը տվել էր հնարավորություն ունենալ ամուր, սիրող ընտանիք և բժիշկ, ով աստվածատուր շնորհով էր օժտված, ով հավատով էր սկսում իր շփումը հիվանդի հետ: Նա մեծ պարգև էր իր հիվանդների համար: Չէր սիրում իրեն ուղղված գովեստի խոսքեր լսել և միշտ խնդրում էր շնորհակալ լինել Աստծուն: Խռպոտ ձայնը դողալ էր սկսում, երբ դուրս էր գալիս բարդ վիրահատություններից հետո և մեզ շշուկով ասում, որ վիճակը ծայրահեղ ծանր է: Հաճախ նշում էր, որ հիվանդը Բարձրյալի և բժշկի կարիքն ունի: Ամեն այցի վերջում ժպտում էր ու ասում հիվանդներին, որ ամեն բան լավ է լինելու, որ Աստված կօգնի:

ԵՐԲ ԶՂՋՈՒՄ ԵՍ ԵՒ ՀԱՎԱՏՈՒՄ (ԷԼՅԱՅԻ ՎԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, մաս 2)

Ուսանողական տարիներին ականատես եմ եղել դեպքերի, որոնք խորհելու առիթ կարող են տալ յուրաքանչյուր մարդու, ով դեռ որոնում է ճշմարիտ լույսը, ով փորձում է պայքարել ապրելու համար, ում հարազատը անառողջ է, ով աշխատում է բժշկել:

Ինֆեկցիոն հիվանդությունների մասին գործնական դասընթացները անց էինք կացնում հիվանդանոցում: Հերթական շրջայցի ժամանակ մի հիվանդասենյակ մտանք, որտեղ պառկած էր ծանր վիճակում գտնվող մի հիվանդ՝ միջին տարիքի մի տղամարդ: Մենակ չէր. կինը և տղան կողքին էին: Նա մի թմրամոլ էր, ով իր կյանքի ընթացքում բազմաթիվ հանցանքներ էր կատարել, որպեսզի ձեռք բերեր անհրաժեշտ չափաբաժինը: Ախտորոշումը հեպատիտ Ց-ն էր`լյարդաբորբ, որը վարակիչ հիվանդություն է: Այն հիմնականում փոխանցվում է արյան միջոցով`թմրանյութերի ներերակային ներարկման, վատ ախտահանած բժշկական գործիքների օգտագործման և արյան փոխներարկման ճանապարհով:

Բժիշկները հուսադրող ոչինչ չէին ասել հարազատներին, բայց չէ՞ որ հույսը վերջում է մեռնում: Կան մարդկային տեսակներ, որոնք անտեսում են դիմացինի հոգեկան ծանր ապրումները և սպանում լավատես մնալու ջանքերը: Մարդիկ այնքան տարբեր են լինում իրենց ներաշխարհով, բայց բոլորին ապրեցնում է հույսը, սերը և հավատը: Այս հզոր սյուներն են պահում մեզ և թույլ չեն տալիս հանձնվել: Դրանց անկումը բերում է բազմաթիվ հոգեբանական խնդիրների, առիթ հադիսանում տարբեր հիվանդությունների առաջացման: Կնոջ հետ զրույցից հասկացա, որ նրան շատ էր ընկճել բժիշկների հստակ պատասխանն այն մասին, որ ամուսնուն երկար կյանք տրված չէ: Զարմանալու դարաշրջան չէ, բայց դեռ զարմանում ես այն մարդկանց վրա, ովքեր վերքի վրա աղ լցնելու վարպետներ են: Նրանք գործ ունեն մարդկային կյանքերի հետ, իսկ կյանքը կարող է երկարել, եթե հավատում ես ու հավատացնում, որ հնարավոր է փրկության դուռ բացվի: