Ի՞ՆՉ ԱՆԵԼ, ԵՐԲ ՉԿԱ ԱՂՈԹԵԼՈՒ ՁԳՏՈՒՄ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 11

Աղոթքի վերաբերյալ հետաքրքրական մի հարց մեզ ուղղեց բլոգի հավատարիմ հետեւորդներից մեկը.

- Ի՞նչ անել, եթե չկա աղոթքի ձգտում։

Սա շատ լուրջ մի խնդիր է, որին պետք է մոտենանք որպես փորձության։ Իսկ փորձությունները, ինչպես գիտեք, հաղթահարելու համար են։ Հիմա փորձենք մի քանի միջոց գտնել փորձությունը հաղթահարելու համար։

ՃԻՇՏ ԱՂՈԹԵԼՈՒ 3 ԿԱՆՈՆ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 10

Շարունակելով անդրադառնալ պահքի ընթացքում շատ կարեւոր աղոթական կյանքին` այսօր պատասխանենք հաճախ տրվող մի հարցի.

- Ինչպե՞ս պետք է աղոթել։

Անշուշտ, այս հարցը չի վերաբերում միայն պահքի ընթացքում արված աղոթքին, այլ առհասարակ աղոթելու ձեւին՝ անկախ նրանից աղոթքը առանձնական է, թե ընդհանրական։

Նորից հիշեցնենք, որ մարդը եռամասնյա կազմություն ունի՝ հոգի, միտք եւ մարմին, եւ այս երեքը մեզ հուշում են, թե ինչպես կազմակերպել աղոթքի ներքին կողմը (արտաքին կողմի մասին բավական խոսեցինք)։ Եւ այսպես՝

5 ԽՈՐՀՈՒՐԴ, ԹԵ ԻՆՉՊԵՍ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԵԼ ԱՂՈԹՔԸ ՊԱՀՔԻ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 9

Երբ խոսում ենք պահքի ընթացքում աղոթական կյանքը կազմակերպելու մասին, թերեւս շատերը կարող են ասել.

-Ամեն օր էլ մեր խոսքերով աղոթում ենք. պահքի աղոթքը առանձնահատո՞ւկ է։

Անցյալ գրառման մեջ շեշտեցինք, որ քրիստոնյայի համար չափազանց կարեւոր են ընդհանրական աղոթքները։ Ճիշտ է, որ մարդը ավելի հեշտ ժամանակ կարող է գտնել ու տրամադրել միայնակ ու առանձին աղոթելուն, սակայն ստիպված ենք արձանագրել, որ հաճախ առանձնական աղոթքներն էլ ճիշտ չենք կազմակերպում։

Տեր Հիսուս իր Լեռան քարոզի մեջ ասում է. «Եւ երբ աղօթես, չլինե՛ս կեղծաւորների նման, որոնք սիրում են ժողովարաններում եւ հրապարակների անկիւններում աղօթքի կանգնել, որպէսզի մարդկանց երեւան. ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ա՛յդ իսկ է նրանց վարձը։ Այլ դու երբ աղօթես, մտի՛ր քո սենեակը, փակի՛ր քո դռները եւ ծածո՛ւկ աղօթիր քո Հօրը, եւ քո Հայրը, որ տեսնում է, ինչ որ ծածուկ է, կը հատուցի քեզ յայտնապէս։ Աղօթք անելիս շատախօս մի՛ լինէք ինչպէս հեթանոսները, որովհետեւ նրանք կարծում են, թէ իրենց շատ խօսքերի պատճառով լսելի կը լինեն։ Արդ, նրանց չնմանուէ՛ք, որովհետեւ ձեր Հայրը գիտէ, թէ ինչ է ձեզ պէտք, նախքան որ դուք նրանից մի բան ուզէք» (Մատթ. 6։5-8)։ Անմիջապես հետո Տերը սովորեցնում է «Հայր Մեր...» տերունական աղոթքը՝ աղոթքների թագուհին։

Սա նշանակում է, որ անհատական աղոթքն էլ պետք է որոշակիորեն կազմակերպված լինի՝ հագեցած ճիշտ ընտրված աղոթքներով, խոսքերով, ճիշտ ժամին եւ միջավայրի մեջ արված։

Իսկ ստորեւ փորձենք մի քանի գործնական խորհուրդներ ձեւակերպել՝

ՊԱՀՔԸ ԱՂՈԹՔՈՎ. ԸՆԴՀԱՆՐԱԿԱՆ ԱՂՈԹՔ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 8

Խոսելով պահքի հոգեւոր կողմի մասին եւ դրանում շատ առանձնահատուկ տեղ հատկացնելով աղոթքին, այսօր անդրադառնանք հետեւյալ հարցին.

- Ինչպե՞ս ավելի կանոնավոր եւ օգտավետ դարձնել աղոթական կյանքը:

Մեր եկեղեցու ավանդության մեջ ընդհանուր առմամբ կիրառելի են 2 տեսակ աղոթքներ՝ ընդհանրական (միասնական, խմբային) եւ առանձնական (անհատական, միայնակ)։ Աղոթքի այս երկու տեսակներն էլ իրենց կարեւորությունն ու առանձնահատկություններն ունեն, որոնք պետք է առավելագույնս կիրառվեն Մեծ Պահքի այս օրերին։

Եկեք խոստովանենք... Եթե մեր աղոթական կյանքի կշեռքի նժարներին դնենք անհատական աղոթքը եւ միասնական աղոթքը, ապա անհատականի նժարը ավելի ծանր կլինի, քանի որ ընդհանրական աղոթքի հարցը հաճախ անտեսում ենք։ Ուստի եկեք փորձենք նախ համակարգել աղոթական կյանքի այդ երեսը։

Միասնական աղոթքի կարեւորությունը շեշտել է ինքը՝ մեր Տէր Հիսուս Քրիստոսը՝ ասելով . «Ասում եմ. եթե ձեզնից երկուսը միաբանվեն երկրի վրա որևէ խնդրանքի համար, ինչ էլ որ խնդրեն, կկատարվի նրանց համար իմ Հոր կողմից, որ երկնքում է. որովհետև ուր երկու կամ երեք հոգի հավաքված լինեն իմ անունով, այնտեղ եմ ես, նրանց մեջ» (Մատթ. 18:19-20)։ Ահա այս պատճառով քրիստոնեական եկեղեցիներում միշտ կարեւոր տեղ է հատկացված միասնաբար արված աղոթքներին (այս աղոթքների կարեւորության մասին անպայման ընթերցենք այստեղ)։ 

ՊԱՀԵՑՈՂՈՒԹՅԱՆ ՀՈԳԵՒՈՐ ԿՈՂՄԸ, ԱՂՈԹՔ - ՊԱՀՔԻ ՀԱՐՑ 7

- Ինչպե՞ս պետք է պահել պահքը, այն ավելի զորավոր եւ իմաստավորված դարձնելու համար։

Ինչպես անցյալ անգամ խոսեցինք, այս հարցի պատասխանը մեկն է. պահքը իր մարմնական՝ սննդային, հրաժարումներից բացի պետք է ունենա նաեւ չափազանց կարեւոր 2 ուղղություն՝ հոգեւոր եւ մտավոր ընթացք։ Սա, անկեղծ լինենք, մարդկանց կողմից ամենաանտեսված հանգամանքներից է պահք պահելիս։

Հաճախ մի փոքր դժվար է հոգեւորն ու մտավորը իրարից տարանջատելը եւ եւ թերեւս իրավունք ունեին անտիկ ու միջնադարյան փիլիսոփաները, երբ խոսելով մարդու հոգու մասին՝ դրանից չէին տարանջատում միտքը (շունչը)։ Այդ իսկ պատճառով այսօր կխոսենք պահքի հոգեւոր մի թեւի՝ աղոթքի կարեւորության մասին՝ չմոռանալով որ հոգով արված աղոթքը պետք է անցնի մարդու գիտակցության ու մտքի միջով։

Դժվար է Աստվածաշնչից մեջբերել գեթ մեկ օրինակ, երբ պահք, ծոմ հասկացությունները առանձին լինեն աղոթքից. օրինակները լեցուն են՝