Նվիրվում է Միլենայի հիշատակին
- Օդը ծանր է. բացե՛ք պատուհանները,- արթնանալով իրեն պաշարած ծանր վիճակից` հրամայեց Արամը:
Կինը, թեև դժգոհ էր ամուսնու այս պահանջից (գիշերվա օդը բավական պաղ էր), այնուամենայնիվ տեղի տվեց ամուսնու պահանջին և մոտենալով պատուհանին բաց արեց այն` ամբողջ կրծքով մեկ խոր հոգոց հանելով: Զգալով, որ ամուսինն այլևս ուշադրություն չի դարձնում իրեն` պատուհանը շատ քիչ բացեց, պատուհանագոգին դրված փոքրիկ արձանը դրեց փեղկի դիմաց, որպեսզի նորից չփակվի, և մոտեցավ սենյակի գրեթե կենտրոնում դրված մեծ մահճակալին:
Նա չքնաղ էր… Հրեշտակ… Ուրիշ ոչ մի բառ միտս չի գալիս` նրա գեղեցկությունն արտահայտելու համար: Բայց ինչո՞ւ միայն գեղեցկությունը: Նա հրեշտակ էր ամեն ինչով և ամեն ինչում: Լինել այս աշխարից, ապրել այս աշխարհի փտող հասարակության մեջ և մնալ այդքան նուրբ և այդքան մաքուր… Սա միայն հրեշտակին է հատուկ: Համենայն դեպս իմ պատկերացումներն այսպիսին են: Չեմ ճանաչել նրան, չեմ կարող ասել, թե նրա հետ ունեցած իմ մի քանի րոպե ձգված շփումը ճիշտ գնահատական կտար նրա անձի մասին, սակայն մի բան հաստատ գիտեմ. նա հրեշտակ էր:
Ու հիմա հրեշտակի փոխարեն ճերմակ սպիտակեղենի մեջ նշմարվում էին միայն նրա` անկանոն, ցիրուցան մազերը, և ձեռքը` մահճի կողքից անփութորեն կախ ընկած: Իսկ հրեշտա՞կը… Ո՞ւր է հրեշտակը: Հրեշտակը տառպում է, տանջվում, տանջվում է այն աստիճան, որ կորցրել է անգամ ցավերն արտահայտելու ունակությունը: Նրա երբեմնի վառ, շողացող դեմքը սպիտակել է ձյան պես, աչքերը, որ մի ժամանակ այնքան հանգիստ էին և պարզ, որ խոսակցին ստիպում էին ամաչել սեփական պղծությունից և այլևս չնայել իրենց մեջ, այլևս անհանար էր տեսնել: Դրանք թաքնվել էին դալկացած կոպերի տակ, որոնք մերթընդմերթ ջղային ցնցվում էին: Իսկ կոպերն իրենց հերթին խորացել էին ակնակապիճների մեջ այնպես, որ աչքերի տակ մռայլ ստվերներ էին գոյացել: Շատ հազվադեպ ցնցվում էին նաև շուրթերը: Տպավորությունն այնպիսին էր, թե շնչառության խաթարվելու հետևանքով փորձում էր բերանով շունչ քաշել, սակայն… խեղճին այդ էլ չէր հաջողվում: Ու հիմա ո՞վ էր պառկած մահճի մեջ: Հրեշտա՞կը: Ո՛չ: Հրեշտակը չէր, Հրեշտակը չէր: Ես ավելի շուտ նրան կնամանեցնեի մարմարե արձանի, որը կերտել էր անվարժ քանդակագործի աշակերտը` հրեշտակ կերտելու նպատակով: Կամ, լավագույն դեպքում, դա հանճարեղ վարպետի ձեռքի գործն էր, որն ինքը` վարպետը, անվանել էր «Մարմարե վախճան»...
Ու հիմա Հրեշտակը մեռնում էր…
Ի՜նչ տանջանքներ էր քաշել Արամը` հայրը, վերջին մեկ ամսվա ընթացքում: Չէ՛, դրանք տանջանքներ չէին: Դրանք սոսկ ծնողական հոգածության արդյունք էին: Հոգածություն, որ Արամին` այդ միշտ զուսպ և ծանր (բայց ոչ երբեք սառը) մարդուն կորացրել էին, ճնշել այն աստիճան, որ սենյակի անկյունում` պատի և գրասեղանի միջև, հիմա կանգնել էր այնպես, որ իրեն ոչ ոք չնկատեր: Բայց ինչո՞ւ չնկատեին: Որովհետև Արամը չի ուզում, որ կողքից նկատեն, թե ինչպե՛ս է ինքը տառապում, չի ուզում: Ինքն անգամ չի ուզում գիտակցել, որ իր ընտանիքում ինչ-որ ծանր բան է կատարվում: Չի ուզում լսել ո՛չ սփոփիչ խոսքեր, ո՛չ քաջալերիչ ճառեր, ո՛չ մխիթրություն և ոչ էլ հատկապես «ցավակցում եմ» արտահայտությունը, այդ անիմաստ և ուղղակի արտահայտությունը, որը, թեև, ոչ ոք խոսքերով դեռևս չի ասել, բայց աչքերով հասկացրել են բոլորը:
««Ցավակցում եմ». ինչպե՞ս կարող եք ինձ ցավակցել, երբ ձեր ցավակցումից հետո, սրտիս կսկիծից և հոգուս ծանրությունից մեկ կաթիլ անգամ չի պակասում: Թե՞ ուզում եք ուղղակի հիշեցնել, որ ես ցավ ունեմ: Պետք չէ: Վստա՛հ եղեք, ես բոլորիցդ լավ եմ այդ հասկանում. պետք չէ»:
Հրեշտակն ուժգին ցնցվեց:
Արամը շտապ ուղղվեց իր կռթնած դիրքից, բայց զգալով, որ վախը ծալում իր ոտքերը` նորից ընդունեց նախկին դիրքը և ձեռքերի մեջ առնելով դեմքը` սկսեց ջղաձգորեն շոյել երեսին աճած ավելի քան մեկամսյա մազածածկույթը:
Դստեր ցնցման հետ վեր թռավ նաև կողապահարանիկին մտահոգ նստած մայրը: Նա շտապ բռնեց դստեռ ձեռքը և ստուգեց զարկերակը: Արցունքները ողողեցին նրա աչքերը:
- Հը՞, բալե՛ս, ո՞նց ես,- հարցրեց նա, բնականաբար, ոչ թե դստեր որպիսությունը իմանալու (քանզի դրությունը պարզից էլ պարզ էր), այլ ավելի շուտ համոզվելու համար, որ դուստրը դեռ կենդանի է: Ի պատասխան մոր հարցին` Հրեշտակը շարժեց մահճից անզոր կախված ձեռքի ցուցաքմատը: Անկարելի է ասել, թե որքա՜ն ճիգ գործադրեց նա այդ մեկ` թվում է, թե աննշան շարժումը կատարելու համար: Մայրը ուրախանալով բարձրացրեց աչքերը, սրբեց այտին դողացող արցունքը և նայեց ամուսնուն: Արամը նկատեց կնոջ հայացքը, բայց ոչ մի արտահայտություն չխաղաց նրա դեմքին:
«Հետաքրքիր է մարդը,- մտածեց նա,- հուսահատության և նեղության պահերին սկսում է նշանակություն տալ այնպիսի փոքր բաների և ուրախանալ այնպիսի չնչին բաներով , որոնց առօրյա կյանքում հազիվ թե ուշադրություն դարձնի»:
- Արա՛մ,- լսվեց կնոջ աղերսական, փղձուկից կտրատվող ձայնը,- իսկ եթե բժշկին կան-չե՞նք:
Արամի դեմքը շարունակում էր անտարբերություն արտահայտել:
«Բժիշկ: Ո՞ւմ են պետք այդ բժիշկները: Մեկ ամիս է, ինչ «բժիշկը» դարձել է մեր տան ամենագործածական բառը, իսկ բժիշկներն արդեն լավագույն ձևով ուսումնասիրել են և գիտեն մեր տան ամեն մի մանրուքը: Բայց ի՞նչ արդյունք, ի՞նչ արդյունք: Արդյունքը միայն այն է, որ իմ դուստրը` իմ կյանքի իմաստը, որոշ ժամանակ անց պիտի ծածկվի խոնավ հողով, որ իմ դստերն այսուհետ ես պիտի տեսնեմ միայն… նկարով… նկարո՞վ,- ինքն իրեն տարակուսած հարցրեց Արամն ու խուճապով հագեցած այնպիսի մի հայացք գցեց դստեր մարող հրեշտակային դեմքին, կարծես հաջորդ վայրկյանին այլևս այն չէր տեսնելու:- Բժիշկ: Վերջին հաշվով նույն այդ բժիշկների միջոցներն ու մեթոդները չէի՞ն, որ արագացրեցին սարսափելի հիվանդությունը: Չնայած… ավելի լավ,- հուսահատական մի խո՜ր հոգոց ելավ Արամի կոկորդից,- ավելի լավ… Իմ աղջիկն արժանի չէր երկար տանջանքների, ավելի լա՜վ,- մտքում գոռաց Արամը և ձեռքի մեջ երեք կտոր արեց գրասեղանի վրայից նոր վերցրած մատիտը:- Բժիշկ: Չեմ հավատում ոչ մի բժշկի: Ոչ մի բժիշկ չի կարող այլևս ետ բերել իմ դստերը: Միայն Աստված… միայն Աստված… »:
«Ռաբբի՛, մեղքը ո՞ւմն է, որ կոյր է ծնուել, սրա՞նն է, թե՞ հօրն ու մօրը»:
«Ո՛չ դրա մեղքն է եւ ոչ էլ իր հօր ու մօր, այլ` որպէսզի դրա վրայ Աստծու գործերը յայտնի լինեն…»:
«Դե՛, Քրիստո՛ս, փառավորվի՛ր իմ առաջ, ցո՛ւյց տուր Քո զորությունը, ստիպի՛ր ինձ չկորցնել հավատը Քո հանդեպ, դե՛, Քրիստո՛ս, Քե՛զ տեսնեմ. չէ՞ որ Քեզ համար դժվարություն չէ ասել «վե՛ր կաց», ինչպես Քո՛ սիրելի Ղազարոսին ասացիր: Նույնն ասա՛ իմ դստերը, ասա՛ և թող նա առողջանա, ասա՛ և թող… մահվան… թող մահվան ստվերը… մահվան ստվերը կորչի նրա դեմքից: Դու ամենակարող ես, Քե՛զ է տրված ամենագիտությունը, Դո՛ւ ես ճշմարտությունը: Դե ուրեմն ցո՛ւյց տուր ճշմարտությունը: Դե՛, Քրիստո՛ս…»:
Հրեշտակը նորից ուժգին ցնցվեց:
Արամը նետվեց դեպի սնարը, նրա ետևից` կինը:
-Հը՞, բալե՛ս, ասա՛,- մրմնջաց մայրը փղձկալով,- հը՞ բալե՛ս…
Ձեռքը` զարկերակին. զարկ չկա…
… Տապանաքար`
ՀՐԵՇՏԱԿ
1988 – 2005
(2005թ.)
19 արտահայտվիր:
Սա իմ ստեղծած առաջին, այսպես ասած լուրջ գրվածքն է, որի մղիչը եղավ ինձ համար շատ ցավալի մի մահ: Երկար ժամանակ /արդեն 6 տարի/ այս ստեղծագործության մասին չափազանց քչերը գիտեին: Այժմ ներկայացնում եմ ընթերցողին` հույս ունենալով սուր քննադատության չարժանանալ:
Սիրելի եղբայր, իբրև գրաքննադատ գրեթե միշտ որևէ ստեղծագործություն ընթերցելիս ակամա այն դիտում եմ իբրև մի նյութ, որը քննության պետք է արժանացնել, սակայն այս դեպքում ավելի տեղի տվեցին զգացմունքներս և արցունքներս կոկորդումս խեղտելով հազիվ հասցրեցի այն ավարտել և վերջում օգտվելով մենակ լինելու հանգամանքից, ազատ սկսեցի արտասվել և աղոթել նման իրավիճակներում հայտնված ծնողների համար, որ իսկապես այս դեպքերը կամ չլինեն կամ էլ լինելու դեպքում իսկապես ,,որպէսզի դրա վրայ Աստծու գործերը յայտնի լինեն...": Տերը կրկին թող զորացնի քեզ եղբայր...: Հայր Խորեն
Հիշեցի Վիկտոր Ֆրանկլի "Воля к смыслу" գիրքը և Բլեզ Պասկալի "Մտորումներ" գիրքը, որտեղ նա ահագին խոսում է իր հիվանդության, մահի մասին:
Այստեղ գրել եմ առաջին գրքից մտորումներ, ում հետաքրքիր է, կարդացեք:
http://xelarutra.wordpress.com/2011/06/24/%D5%B4%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80-%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%AB-%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB-%D5%B7%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BB-%D5%BE%D5%AB%D5%AF%D5%BF%D5%B8/
Աստծո համար մահացածներ չկան. Աստված մեռելների Աստվածը չէ, այլ ողջերի (Մատթ. 22:32):
kardum em u haskanum te inchqan kendani e NA ir ankendanutyan mej.Cavn u visht@ aveli zorex en ev pakum en depi qnnadatutyun tanox bolor chanaparhner@!!!!
Ողջույն,ես գրաքննադատ չեմ,բայց ցանկացա կարծիք հայտնել.......Շնորհակալություն,ճիշտ է տխուր,բայց ,ցավո'ք, հաճախ հանդիպող իրականությունը այս կերպ ներկայացնելու համար:...այնքան շատ են ու այնքան տարբեր մարդկային վշտերն ու ցավերը:Լավ է,երբ նրանց կողքին նեցուկ են լինում սերն ու նվիրվածությունը,որոնք պսակվում են լիարժեք հավատքով առ աստված, ու որոնք էլ,ամեն դեպքերում,ուժ ու համբերություն են տալիս մահկանացուներիս...Անչափ տխուր ու ցավալի պատմություն է:Դեռ կանգնած է կոկորդիս,դեռ արցունք է հավաքում ու խոսքերս կոտրում,փշրում...Հուսով եմ Միլենայի հարազատները արդեն կարողացել են ինչ-որ չափով մարել այսչափ մեծ վիշտը Աստծո կենդանի փառքով,որովհետեւ ճշմարիտ է՝ Աստծո համար մահացածներ չկան,այլ ննջեցյալներ...
Այնքա՜ն հարազատ էին այս տողերը,միպահ ինձ թվաց, ես էլ եմ գտվում այդ սենյակում...ու...
Ես իրոք խոսքեր չունեմ, ասել որ հուզվեցի, որ դեռ արցունքները աչքեերումս են, անիմաստ է:
Աստված թոզ քեզ ուժ տա մեզ մյուս անգամ ոչ թե լացացնելու, այլ ժպտացնելու..
Հերմինե ջան, ընթերցողներ ջան, ես ամենևին նպատակ չունեմ ձեզ լացացնելու, ցավեցնելու, թող ոչ ոքի կյանքում նման դրություն չլինի:
Ուղղակի սա տեղադրելով ուզում եմ ասել, որ միշտ ճիշտ է սրտանց ապավինել Փրկչի կյանքին. շատ անգամ այն ինչ մեր մարդկային մտածողությամբ կործանում է, աստվածային սիրո չափանիշներում միայն ու միայն փրկություն է: Կարևորագույն տողերը նովելիկի մեջ սրանք են`
«Քե՛զ է տրված ամենագիտությունը, Դո՛ւ ես ճշմարտությունը: Դե ուրեմն ցո՛ւյց տուր ճշմարտությունը»:
Դե իհարկե գիտենք, որ նման նպատակ չունես... Պարզապես այնքան հուզիչ ու սրտանց է գրված, պետք է քար սիրտ ունենալ չհուզվելու համար: Եթե անկեղծ, նկատել էի, որ այդ վերջին հատվածում է կարևորագույնը...
իսկ Դու..ՊԻՏԻ ապրես... ու կսովորես ապրել...
մինչդեռ,մինչդեռ ներսումդ կաղապար է ստանում ցավը,ու միայն հիշողությունների բարակ թելն է շարունակում լուռ կծԻԿվել`ստիպելով Քեզ ՀԱՄԲԵՐԵԼ ՈՒ ՀԱՎԱՏԱԼ...
Թերևս պիտի աղոթենք, որ նման մարդիկ երբեք ու երբեք չկորցնեն իրենց հավատն ու սերն առ Աստված, ինչը այսպիսի դեպքերում ցավոք բոլորովին էլ դժվար չի...
Իսկ Հրեշտակների տեղը Աստծո մոտ է:
Շնորհակալություն....
Քննադատության կարելի է ավելի շատ սեփական անձին ենթարկել, քան գրվածը, վերջինում մեծ դաս և խորհուրդ կա... Ազդեցիկ էր, շնորհակալություն կրկին,ակնկալում եմ նույն ձեռագրով այլ աշխատանքներին ծանոթանալու հնարավորություն. Սյունե
Արթուր ջան,դու գիտես,որ գրածներդ շատ եմ հավանում ու միշտ իմ անաչառ կարծիքն եմ հայտնում:Չգիտեմ`որքանով է տեղին որևէ նկատառում հայտնելն այս գրածիդ վերաբերյալ,որովհետև այն բավական վաղուց ես գրել և այս ընթացքում ձեռագիրդ հաստատ զարգացրել ես,բայց ամեն դեպքում ասեմ`իհարկե կանխավ ներողություն խնդրելով այս պատմությունը խորը ապրած մյուս ընթերցողներից:Մի տեսակ կիսատության զգացում ունեմ,ասեմ ինչի:Իհարկե լրիվ հասկանալի է գրածիդ իմաստը,էությունը,բայց քանի որ հայրը առանցքային կերպար է ու նա խնդրում էր զավակի կենդանությունը,կարծում եմ պետք էր ինչ-որ կերպ անդրադառնալ նրան վերջում,մի տեսակ անտեսված է մնացել:)Ըստ իս նրա վերաբերմունքը այդ իրողությանը նույնպես կարևոր է ասածդ լիարժեք արտահայտելու համար:Չգիտեմ,որքանով հասկանալի արտահայտվեցի,ամեն դեպքում կիսեցի զգացողություններս շատ հնարավոր է`սխալվում եմ:)
Շնորհակալ եմ նովելի հանդեպ անտարբեր չլինելու համար:
Աննա ջան ճիշտ ես... Արամին ես թողեցի մի կողմ, որովհետև նրա քրիստոնյա կամ հավատացյալ կերպարը զուտ իմ երևակայության և ցանկության ծնունդն էր...
Հիմա չգիտեմ նրա դիրքը և վիճակը, բայց մի բան շատ ավելի լավ եմ հասկանում. մարդը ամենաադապտացվող «կենդանին» է:
Առակ Աստծո մասին
Ես Աստծուն խնդրեցի, որ նա ինձանից վերցնի իմ հպարտությունը,
Եւ Աստված ինձ ասաց. «Ո՛չ»:
Նա ասաց, որ հպարտությունը չի վերցվում, այլ հրաժարվում են դրանից:
Ես Աստծուն խնդրեցի բուժել անկողնուն գամված իմ դստերը,
Եւ Աստված ինձ ասաց. «Ո՛չ»:
Նա ասաց, որ նրա հոգին վնասված չէ, իսկ մարմինը, միեւնույն է, մեռնելու է:
Ես Աստծուն խնդրեցի համբերություն շնորհել ինձ,
Եւ Աստված ինձ ասաց. «Ո՛չ»:
Նա ասաց, որ համբերությունը փորձությունների արդյունքում է առաջանում: Այն չեն շնորհում, այլ արժանի են դառնում դրան:
Ես Աստծուն խնդրեցի երջանկություն պարգեւել ինձ,
Եւ Աստված ինձ ասաց. «Ո՛չ»:
Նա ասաց, որ օրհնություններ է շնորհում, իսկ երջանիկ կլինե՞մ ես, թե՞ ոչ, ինձանից է կախված:
Ես Աստծուն խնդրեցի հեռու պահել ինձ ցավից,
Եւ Աստված ինձ ասաց. «Ո՛չ»:
Նա ասաց, որ տառապանքները մարդուն հեռացնում են աշխարհիկ հոգսերից եւ մոտեցնում են իրեն:
Ես Աստծուն խնդրեցի, որ իմ ոգին աճի,
Եւ Աստված ինձ ասաց. «Ո՛չ»:
Նա ասաց, որ ոգին ինքը պետք է աճի:
Ես Աստծուն խնդրեցի օգնել, որ ես ուրիշներին սիրեմ այնպես, ինչպես ինքն է սիրում ինձ,
Եւ Աստված ասաց. «Վերջապես դու հասկացար, թե ինչ է հարկավոր խնդրել»:
Ես ուժեր խնդրեցի,
Եւ Աստված ինձ փորձություններ ուղարկեց, որպեսզի կոփի ինձ:
Ես իմաստություն խնդրեցի,
Եւ Աստված ինձ ուղարկեց խնդիրներ, որոնց վրա հարկավոր էր գլուխ ջարդել:
Ես արիություն խնդրեցի,
Եւ Աստված ինձ վտանգներ ուղարկեց:
Ես սեր խնդրեցի,
Եւ Աստված իմ օգնության կարիքն ունեցող դժբախտներ ուղարկեց ինձ:
Ես բարիքներ խնդրեցի,
Եւ Աստված ինձ հնարավորություններ տվեց:
Ես չստացա ոչինչ այն ամենից, ինչ խնդրել էի:
Եւ ստացա ամեն ինչ, որ հարկավոր էր ինձ:
Աստված լսեց իմ աղոթքները:
Ցավը լուսավոր չի լինում և կորուստը մխիթարություն չունի բանականության մեջ... ով ենք մենք առանց Աստծո: Հավատի պակաս է լացը, թե հոգու թուլություն, չգիտեմ, բայց ես լացել եմ կարդալիս.... որքան լույս ու լուռ աղոթք կար, լուռ ու աղերսող աղոթք ... "Հրեշտակն" ինձ աղոթք թվաց և աղոթքը չի կարող քննվել: Թող Տիրոջ Կամքի համաձայն լինի բոլորիս.....
ASTVAC HOGIN LUSAVORE. HRESHTAKNER ANTIV EN MER KOXQIN.CAVOQ MENQ CHENQ TESNUM IRENC,,,CAVOQ KUYR ENQ MENQ,,,KUYR MER HOGU ACHQEROV,,,AYSPISI MAQRUTYUN,HAVAT U HRESHTAKAYIN EUTYUN TESNELU HAMAR SHAT KUYR ENQ MENQ,,,
TXUR PATMUTYUN ER, BAYC MIAJAMANAK NAEV HIANALI, VOROVHETEV YURAQANCHYUR VOQ, OV KARDA AYS PATMUTYUN@ ARAJIN HERTIN KAXOTI,VOCH MIAYN AJN BANI HAMAR VOR ASTVAT VOXORMI IREN EV HERU PAHI NMAN IRAVICHAKIC, AYLEV, VOR NA VORPES ''ZGUSHACUM'' ARDEN HASCREC KARDAL AYS NYUT@............................ SHNORHAKAL EM...............................................................
Սիրելի Տեր Հայր
Չգիտեմ ինչու՞ և ինչպե՞ս քո գրածները, պատմություններն ու նամակները ընթերցում եմ (կամ ինձ համար ընթերցում են) այն ժամանակ, երբ զգում եմ, որ ինձ հենց դա էր այդ պահին պետք: Հավատա՛, որ հենց այս պահին ես էլ Քրիստոս էի կանչում և իմ մանր բողոքը ներկայացնում Տիրոջս: Կարդալով նյութդ մեկ անգամ ևս ինձ մեջ հաստատվեց այն համոզումը, որ Տիրոջս առաջ:
Այսօր դու ինձ հիշեցրեցիր Հայր Մեր-ը...:
Շնորհակալ եմ
Post a Comment
Շնորհակալություն մեկնաբանության համար: Եթե Ձեր մեկնաբանությունը առնչվում է հոդվածի նյութին, չի պարունակում վիրավորանքներ և կասկածելի չէ բովանդակությամբ, ապա կարճ ժամանակում այն անպայման կհրապարակվի: Աստված օրհնի Ձեզ: